In februari 2023 keurde de gemeenteraad het Nazarethse mitigatieplan goed. Het plan staat vol acties en maatregelen om de CO2-uitstoot in onze gemeente te verminderen.
Wetenschappelijk onderzoek over het klimaat
Op basis van talrijke wetenschappelijke studies concludeert het IPCC dat we ons moeten opmaken voor veel grotere weersextremen. De klimaatverandering is merkbaar over de hele wereld en gaat in een steeds sneller tempo. Het IPCC is het Intergovernmental Panel on Climate Change van de Verenigde Naties.
Volgens het IPCC moeten we zo snel mogelijk ingrijpen op meerdere sectoren: energie, mobiliteit, ruimtelijke ordening, landbouw en voeding, industrie en natuurbeleid. Enkel met een ambitieuzer, doorgedreven klimaatbeleid kunnen we vermijden dat we afstevenen op een klimaatopwarming van 3,5°C of meer. Dergelijke opwarming zou betekenen dat miljoenen mensen definitief moeten migreren naar andere gebieden op de aardbol.
Om dit doemscenario te vermijden, moeten we dus dringend handelen. Dit is nodig op twee manieren, namelijk mitigeren en adapteren:
• Met mitigatie verminderen we de uitstoot van broeikasgassen (CO2 en andere) om zo de klimaatopwarming te beperken.
• Met adaptatie passen we onze omgeving en leefgewoontes aan, opdat de voorspelde klimaatopwarming zo weinig mogelijk schade kan toebrengen.
Nazareth heeft een ambitieus plan klaar
In februari 2023 keurde de gemeenteraad het Nazarethse mitigatieplan goed. Het plan staat vol acties en maatregelen om de CO2-uitstoot in onze gemeente sterk te verminderen.
Het lokaal bestuur streeft ernaar dat alle gezinnen en bedrijven tegen 2030 maar liefst 40% minder CO2 uitstoten dan in het referentiejaar 2011. De uitstoot mag dan nog maximum 51.800 ton per jaar zijn.
Tussen 2011 en 2019 hadden we ook al klimaatacties om de uitstoot van CO2 fors te verminderen. Helaas is het resultaat niet zoals verwacht. In de huishoudens is er wel een merkbare verbetering, in de industrie en in het verkeer veel minder. Dat is deels te verklaren door de uitbreiding van het bedrijventerrein De Prijkels. Hierdoor is het voor onze gemeente extra moeilijk om de klimaatdoelstellingen te behalen. We laten ons hierdoor niet ontmoedigen en blijven even ambitieus verder werken aan ons doel.
Ingebed in een groter geheel
Het Nazarethse klimaatplan staat niet op zichzelf. Ook de Vlaamse en Europese overheden nemen maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen.
De Europese Commissie lanceerde eind 2019 de 'European Green Deal'. Europa moet tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent zijn, waarin netto geen broeikasgassen uitgestoten worden.
De Vlaamse klimaatstrategie 2050, als onderdeel van de Belgische klimaatstrategie, beschrijft de maatregelen die de overheid neemt om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. De Vlaamse overheid ontwikkelde voor de lokale besturen een Lokaal Energie- en Klimaatpact. Het mitigatieplan van Nazareth speelt in op de engagementen die we aangingen door dit pact te ondertekenen.
Provincie Oost-Vlaanderen wil tegen 2040 zowel klimaatneutraal als klimaatbestendig zijn. Hiervoor werkt de Provincie samen met de lokale besturen en in onze regio ook met Veneco. De gezamenlijke acties hebben we opgenomen in het Nazarethse klimaatplan.
Het lokaal bestuur van Nazareth ondertekende in 2014 het Burgemeestersconvenant en engageerde zich hiermee om de CO2-uitstoot op het grondgebied tegen 2020 te verminderen met 20%. In 2020 verstevigde de gemeenteraad dit engagement. We willen de CO2-uitstoot tegen 2030 verminderen met 40% (mitigatieplan) en de gevolgen van de klimaatverandering opvangen (adapatieplan).
Met ons mitigatie- en adaptatieplan dragen we op lokaal niveau bij aan een klimaatneutrale en klimaatbestendige maatschappij in 2050. De traditionele aanpak volstaat niet meer. Er zijn structurele veranderingen op systeemniveau nodig. Onze ruimtelijke ordening, mobiliteit, energievoorziening, productieprocessen en consumptiegedrag moeten structureel hervormd worden.
Trias Energetica
Het mitigatieplan is gebaseerd op de gekende driestappenstrategie, de zogenaamde 'trias energetica':
1. energie besparen door de energievraag verminderen,
2. hernieuwbare energie opwekken en gebruiken,
3. de resterende energievraag beantwoorden met efficiënte, schone energie.
De maatregelen zijn voorzien in alle sectoren: de huishoudens, het vervoer, de industrie, de tertiaire sector, de landbouw, het lokaal bestuur en de lokale productie van hernieuwbare energie. In Nazareth moeten alle inwoners veilige, duurzame en betaalbare energie ter beschikking hebben.
Ruimtelijke ordening
Een doordacht ruimtelijk beleid is cruciaal in de aanpak van de klimaatcrisis. Een goede ruimtelijke ordening vermindert de broeikasgasuitstoot, vangt de gevolgen van klimaatverandering op en zorgt voor wezenlijke kostenbesparing.
De Vlaamse overheid onderzocht de verschillen tussen een huis in een afgelegen gebied en een huis in een dorps- of stadskern. De kosten voor het aanleggen van riolering of elektriciteit in een afgelegen gebied ligt tot 7 maal hoger dan in een stadskern. Wie afgelegen woont, gebruikt de auto meer. Dit zorgt voor meer files en een hogere CO2-uitstoot. Door minder verspreid te wonen, kan de Vlaamse overheid 387 miljoen euro per jaar besparen op nutsinfrastructuur en 1,1 miljard besparen op mobiliteitskosten. Ook voor lokale besturen is het kostenefficiënt om in te zetten op kernversterking en slimme verdichting enerzijds en het behoud van open ruimte anderzijds. Niet toevallig vormen dit belangrijke principes in het nieuwe ruimtelijk beleidsplan van Nazareth.
Welke maatregelen staan in het plan?
De kern van het Nazarethse mitigatieplan is minder fossiele brandstoffen gebruiken. Iedereen zal zijn steentje moeten bijdragen: gezinnen, bedrijven en het lokaal bestuur zelf. Het plan bevat hiervoor 46 maatregelen ondersteund door 79 acties verdeeld over de sectoren huishoudens, lokaal bestuur, transport, tertiair, industrie, landbouw en de lokale productie van hernieuwbare energie.
Iedereen zal zijn steentje moeten bijdragen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dit zijn enkele vuistregels om ons gedrag aan te passen, zowel in ons huis als in de bedrijven:
• Beter isoleren en energiezuinig bouwen.
• Verwarming en verlichting uitzetten wanneer je de ruimte verlaat.
• Slim koelen en verluchten.
• In de nabijheid van werk, winkels, scholen wonen.
• Minder de auto en vaker de fiets gebruiken.
• Meer openbaar vervoer of gedeeld vervoer gebruiken.
• Zelf de energie opwekken die nog nodig is, via zonnepanelen, geothermie en warmtepompen.
• Groene energie kopen, opgewekt met wind- of zonne-energie.
• Minder nieuwe dingen kopen, meer hergebruiken en recycleren.
• Lokaal en seizoensgebonden producten kopen.
• Meer groen aanplanten. Niet alleen absorberen planten heel wat CO2, ze houden ook water vast, koelen de lucht bij hitte en zorgen voor zuurstof en ademruimte, waarin we tot rust kunnen komen en elkaar ontmoeten.
Benieuwd naar de concrete acties in ons plan? Lees het mitigatieplan (2.22 MB) "pdf" en ontdek de reductie die we nastreven en de maatregelen per sector.